در مصاحبه با مهندس فرزی، مدیر پروژه طرح صنعتی «سیستم کنترل دور موتورهای ولتاژ متوسط» مطرح شد:
استفاده از سیستم های کنترل دور موتور علاوه بر امکان کنترل و راه‌اندازی بهتر موتورها، صرفه‌جویی انرژی قابل ملاحظهای را در پی دارد.
پروژه پژوهشی «سیستم کنترل دور موتورهای ولتاژ متوسط» از جمله طرح‌هاي مهم پژوهشي پژوهشكده برق جهاد دانشگاهي است كه اعتبارات اجراي آن از سوي صنعت تأمين شده و پس از اجراي موفق آن در صنعت نفت به‌خدمت گرفته شده است. اين سيستم پس از ساخت، نصب و حدود يكسال بهره‌برداري صنعتی در روزهاي پاياني سال 97، به‌صورت قطعي و دائم تحويل كارفرما گرديد. آقاي مهندس فرزي مدير گروه پژوهشي منابع تغذيه صنعتي و مدير اين طرح پژوهشي طي مصاحبه‌اي به پرسش‌هاي ما در خصوص اين طرح پاسخ داده است.
درباره پروژه پژوهشی سیستم کنترل دور موتور ولتاژ متوسط و مشخصات اصلی آن توضیحاتی ارائه نمایید؟
پروژه اجرا شده طراحی، ساخت، نصب و تحویل «سیستم کنترل دور ( VFD ) موتورهای ولتاژ متوسط 6 کیلو ولت و با قدرت 5/1 مگاوات» بود که به سفارش شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت برای منطقه ری ساخته و بر روی يك دستگاه پمپ خط لوله ری- شاهرود نصب گرديده و در حال بهرهبرداری است.
سیستم‌های VFD ولتاژ متوسط چه کاربردهایی در صنایع مختلف دارند؟
موتورهای پر قدرت در حال استفاده در صنعت عمدتاً ولتاژ متوسط هستند (بیش از 1000 ولت). اکثر این موتورها برای راه‌اندازی نرم و افزایش طول عمر خود و تجهیزات مکانیکی مرتبط بایستی به یک درایو یا همان سیستم کنترل دور ( VFD ) تجهیز شوند. همچنین در برخی از فرایندها نیاز به تغییر سرعت دوران این نوع موتورهاست كه نیاز به استفاده از درایو را قطعی می‌کند. استفاده از درایو علاوه بر امکان کنترل و راه‌اندازی بهتر موتور؛ صرفه‌جویی انرژی قابل ملاحظه ای را در پی دارد.
مزیت های استفاده از سیستم VFD طراحی و ساخته شده در جهاد دانشگاهی چیست؟
استفاده از VFD مزايايي همانند راه‌اندازی نرم و کنترل‌شده؛ افزایش طول عمر تجهیزات الکتریکی و مکانیکی مرتبط با موتور؛ کاهش تلفات انرژی و کنترل دقیق‌تر فرایند را به‌دنبال دارد. VFD ساخته شده در جهاد دانشگاهی تمامي این مزایا را برای مصرف کننده به دنبال دارد، ضمن آنکه محصولی مبتني بر دانش بومی است در مقایسه با محصولات رقبای خارجی هزینه تمام شده به مراتب کمتری داشته و پشتيباني از آن محدودیت‌های مرتبط با تحریم محصولات خارجي را نيز ندارد.
محصول نهایی پروژه پژوهشی چیست و اجرای آن با چه دستاوردهایی همراه بوده است؟
ساخت اولین نمونه صنعتی سیستم کنترل دور موتور با ولتاژ 6 کیلو ولت و با توان 5/1 مگاوات محصول اصلی اجراي پروژه بود، که در کنار آن مجموعه پژوهشکده برق جهاد دانشگاهي به دانش‌فنی طراحی و ساخت مگادرایوها؛ سری‌سازی IGBT های ولتاژ متوسط؛ سیستم تحریک و راه‌اندازی نیمه‌هادی‌ها با ایزولاتورهای نوری و فیبر نوری؛ طراحی و ساخت رکتیفایرهای 24 پالسه؛ اینورترهای چند سطحی با تکنولوژی ANPC و ... دست یافته است.
عملکرد سیستم VFD ساخته شده در دوران بهره برداری چگونه بوده است؟
سيستم ساخته‌شده از آذر ماه 1396 درحال بهره برداری است؛ رونمايي و آغاز بهره‌برداري رسمی پروژه در هفدهم بهمن ماه 96 با حضور معاون محترم وزیر نفت و رييس محترم جهاد دانشگاهي انجام شد و تحویل قطعی آن به كارفرما پس از بيش از يك سال بهره‌برداري موفق در تاريخ پانزدهم اسفند 97 صورت گرفت. کارفرماي محترم رضایت خود را از عملکرد دستگاه به دفعات و در طي بازدیدهايی که كارشناسان برخی شرکت‌هاي متقاضی این نوع سيستم‌ها از سایت داشته‌اند اعلام کرده است.
در ادامه این پروژه، اجرای چه طرح های پژوهشی و صنعتی دیگری را در آینده مد نظر دارید؟
این نوع محصول بازار مصرف فوق‌العاده زیادی دارد. در سالی که گذشت پیشنهادهای فنی و مالی متفاوتي را برای شرکت‌هاي گوناگون ارسال کرده‌ایم، اگر محدودیت‌های مالی شرکت‌ها برطرف شود در سال‌های آینده پروژه‌های متعددی را در اين عرصه در دست اجرا خواهیم داشت. البته برای افزایش توان و تجربه مجموعه برای پاسخگویی به تمامی درخواست‌های حوزه صنعت لازم است طراحی و ساخت درایوهای با توان‌های بالاتر؛ با ولتاژهایي به غیر از 6 کیلو ولت با سیستم خنک‌سازی با آب هم در دستور کار گروه پژوهشي منابع تغذيه صنعتي پژوهشکده برق قرار گیرد.
در پایان هر گونه توضیح دیگری که در خصوص اجرای این پروژه لازم می دانید، بیان فرمایید؟
اجراي این پروژه نتیجه یک کار تیمی منسجم و بهره مند از تمامی تجارب و تخصص‌های سازمانی در جهاد دانشگاهي بود. من یک تیم منسجم و توانمند از همکاران ارزشمند داشتم و مجموعه ای از تجارب ذی قیمت سازمانی هم ما را در این مسیر مساعدت کرد تا این موفقیت مهم به‌دست آید. در اینجا لازم است از تک‌تک این عزیزان هم در تیم پروژه و هم در مجموعه جهاد دانشگاهی اعم از جهاد دانشگاهي واحد علم و صنعت و پژوهشکده برق جهاد دانشگاهي تشکر و قدردانی کنم.
